Nhớ chi lạ món cá đồng kho tương

“Ra làng lấy cá vô kho tương con ơi! Trộ mưa ngày hôm qua, cá về đầy đồng, tươi và ngon lắm”, cuộc gọi lúc sáng tinh mơ, bình thường là nhăn nhó, càu nhàu với mạ rồi, nhưng nghe tới cá đồng kho tương thì ruột gan cồn cào đến lạ.

Hồi còn ở quê, có mưa to là tôi với thằng em trai lại theo ba đi cắm câu, thả lưới ở Bàu Trịa, phía cuối làng. Cứ mỗi lần thấy cần câu “quặm” sâu vào bụi cỏ, biết chắc là cá tràu to hoặc cá trê “dính chưởng” (theo kinh nghiệm của nội và ba truyền lại) là hai thằng đua nhau chạy, ai tới trước thì người đó được bắt cá bỏ vào oi của mình. Cảm giác hai tay nạm chặt đầu con cá, nhờ ba gỡ lưỡi câu ra rồi thả vào oi sướng không gì tả nổi. Đã vậy, về nhà khoe với mạ, được mạ kho cho một xoong cá với tương măng ăn cùng với cơm nóng, cảm giác ngon đến độ “sợ hết cơm giữa chừng”.

Tương măng là đặc sản của quê tôi. Nguyên liệu chế biến rất đơn giản, gồm măng tre, ớt trái chín và muối hạt. Món này mà đem kho với cá lóc hoặc cá trê đồng hay thịt gà, ăn vào mùa đông thì phải nói là “nhức răng”. Hồi đó, chỉ người Phong Mỹ mới ăn tương măng, thi thoảng có người thân ghé chơi mới tặng vài hũ làm quà, vậy mà không hiểu sao khi về học cấp 3 trường huyện (Phong Điền), biết tôi quê ở Phong Mỹ, thằng bạn cùng lớp nổi hứng tặng câu “ca dao”: “Nhất rượu Phong Chương, nhì tương Phong Mỹ”. Lúc đó, chỉ nghĩ thằng này thơ thẩn tào lao, rượu với tương có chi mà nhất với nhì. Rứa mà sau này đi bất cứ đâu, gặp ai lần đầu tôi cũng “phán”, có biết câu “Nhất rượu Phong Chương, nhì tương Phong Mỹ”? Chẳng biết tự bao giờ nó đã trở thành câu cửa miệng mỗi khi tôi tự giới thiệu với bạn bè về vùng đất bên cạnh dòng Ô Lâu hiền dịu.

Bây giờ, tương măng Phong Mỹ đã có nhãn mác, thương hiệu và được bày bán khắp các chợ, các siêu thị. Thích ăn lúc nào cũng có. Nhưng không hiểu sao nghe mạ gọi “Ra làng lấy cá vô kho tương con ơi!” mà ruột gan cồn cào đến lạ.

Nhớ những năm sống ở Sài Gòn. Không thiếu thứ gì. Rứa mà dăm ngày, nửa tháng lại thèm món cá đồng kho tương của mạ kinh khủng. Không chỉ thèm hương vị, mà thèm cả ký ức trong những ngày mưa lũ!