Nhớ canh chột nưa

Mưa suốt đêm. Buổi sáng cà phê với bạn nghe hắn ước ao: “ Mưa ri về làng bắt cá thì sướng!”. Rồi lại thở dài: “ Nhưng không biết bữa ni cá có còn nhiều như hồi trước?”. Làng của hắn ở đoạn giữa sông Ô Lâu còn làng mình là khúc cuối con sông này trước khi sông đổ ra phá Tam Giang. Đó là những xứ của cá sông, cá đồng. Những cơn mưa đầu mùa cá từng đàn từ sông theo các con hói đào ào ào bơi vô các thửa ruộng vừa mới gặt xong.Nước trong ruộng chỉ mới lấp sấp ngang trục bả người lớn. Đang mùa nông nhàn, nhà nào có chơm thì cứ thế vác chơm ra đồng bắt cá. Cảnh hàng chục người hào hứng, sảng khoái đua nhau chơm cá trên cánh đồng nó hoành tráng chi lạ! Thỉnh thoảng một con cá to bị ép lao lên khỏi mặt nước và hàng chục cái chơm tranh nhau nước tung trắng xóa nhìn đã con mắt.

Chột nưa bán ở chợ quê TT Huế

Mà chơm cá cũng có tay, có người chơm mô trúng nấy, có tiếng đồng hồ đã đầy oi được gọi là tay “ sát ngư”; lại có người chơm hoài chơm mãi mỏi cả tay mà chẳng được con mô. Mưa đầu mùa, cá về rất nhiều và con mô con nấy đều béo ngậy, bụng đầy trứng nhất là cá rô.Tất nhiên cá đồng có thể chế biến thành nhiều món ngon, từ nấu canh, um chua, kho hay nướng. Nhưng ở một số vùng quê sông nước của TT Huế có một món ăn dân dã thôi nhưng phải gọi là trứ danh, là chẳng nơi mô có được và nó gợi nhớ cho những ai xa quê rất nhiều,đó là canh cá đồng nấu với chột nưa…

Lại nhớ hồi sinh viên ở trọ, có thằng em đồng hương khi mô có đôi ba ly vô là cứ lui tới câu:“ Vườn nhà em cây hoàng lan bát ngát hương tỏa bay, hương thơm nhẹ bay”. Mình đùa: “Ở quê bồ chú làm chi có hoàng lan, hát ri đúng hơn nì: “ Vào nhà em canh chột nưa bát ngát hương tỏa bay, hương thơm nhẹ bay” …Nghe đến đó bỗng nhiên nó ưu tư hẳn: “ Nghe em nói anh nhớ cô ấy quá, nhớ những buổi trưa về nhà cô ấy, được ăn món canh chột nưa nấu với cá đồng do chính tay cô ấy nấu…”

Cây nưa được trồng nhiều ở các vùng quê Phong Điền, Quảng Điền. Nó là một thứ cây đặc sản đồng quê mà cái làng của cô bé người yêu thằng em trồng rất nhiều.Chột nưa tươi nấu canh với cá đồng tươi là món ăn dân dã của đồng quê xứ Huế.

Vào những ngày giao mùa giữa hạ và thu, khi những cơn mưa bắt đầu kéo dài hơn, nước ở các rảnh nưa đã bắt đầu đầy thì đó cũng là vào mùa thu hoạch nưa. Cây nưa cũng như cây môn, phần thân của nó là ngon nhất, chế biến được nhiều món nhất. Chột nưa gọt vỏ sạch, trở sống dao dần cho mềm, xắt khúc ngắn và khứa từng lát mỏng để kho cho thấm, cắt lát rồi rửa sạch để ráo nước.

Chột nưa có thể nấu với một số loại cá đồng nhưng nhon nhất, thấm tháp nhất vẫn là cá rô hoặc cá tràu. Cá sau khi được làm sạch tao với các loại gia vị và một chút nước; bỏ chột nưa vào nấu canh. Khi canh đã sôi, bỏ thêm ít lá lốt nữa vào nồi canh. Mà nấu canh chột nưa thì không được đưa vá hay đũa vào khi canh chưa chín tới vì như vậy chột nưa sẽ bị ngứa…Khác với các món canh khác phải cần nhiều nước, canh chột nưa chỉ cần lấp sấp nước mới ngon, mới thấm.

Còn một món ăn từ chột nưa chẳng nơi nào có được là dưa nưa hay chột nưa muối chua. Kỹ thuật làm dưa nưa tương tự như làm dưa môn, nhưng khi ăn dưa nưa có vị bùi, thơm hơn và đặc biệt không bao giờ bị ngứa miệng cả. Người Huế thường dùng dưa nưa ăn kèm với cá nướng, đặc biệt là cá trê đồng nướng chấm nước mắm gừng.

Thanh An
(Theo TRT)