Tôm cá liu riu

Trời đầu đông, ngày nghỉ, mấy đứa nhỏ líu ríu hỏi ngày ni ăn chi, nấu cái chi thì ngon. O Út vô bếp bưng ra chảo cá kho khô quéo. Cả bàn ăn rộn lên.

Dĩa cá kho đạt chuẩn của o Út

Tụi con nít táy máy cầm đũa xới lên dĩa cá mới múc ra, áp mặt dưới bàn ăn ra chiều kiếm tìm. Bác cả gõ mấy đôi đũa “thợ lặn” hắng giọng: “Tìm chi”? “Dạ, tôm”! “Hỗn, ai cho tụi bay xáo đồ ăn”. Nội dàn hòa: “Đúng là bọn con nít không biết ăn cá vụn. Tôm mô nơi mà tụi bay tìm”! O Út trong bếp lên tiếng: “Con có bốc mớ tép mạ mua về làm mắm thả vô nơi á”! Tụi nhỏ giờ khép nép gắp chơ không dám “ăn hỗn” nữa. Có mấy đứa len lén ra bếp nịnh o Út khèo cho mấy con tép, vùi sâu dưới chén cơm trắng vô bàn vừa ăn vừa tủm tỉm cười thắng lợi.

Nhớ năm chín mấy đó, lụt lên đầu gối, lúc đó mới học cấp ba, vét cạn tiền mẹ đưa đi chợ được bảy ngàn. “Mua chi mẹ”? “Miễn có đồ ăn cơm là được”. Mình cầm tiền ra chợ mà như thí sinh đi thi. Mua hai ngàn rau khoai rồi nhưng còn lại không biết mua chi cho món chính. Đi lui đi tới hàng cá rồi dừng lại ở một hàng cá sông, mình tẩn mẩn ngồi gom tép với cá mại, cá mương… Suốt nửa tiếng khép nép bên rổ, ai mua chi mặc kệ, mình cứ chăm chỉ gom đến khi kha khá mới tần ngần hỏi: “Từng ni mấy ngàn ri o”? “Ba ngàn”! Hỏi thêm lần nữa tưởng o lộn. Vẫn giá cũ. Mình đếm tiền trả xong túi còn thừa hai ngàn đem về. Hỏi răng o bán cho con rẻ rứa, o cười: “Thấy mi ngồi chịu khó nhặt nhạnh tau biết, nếu có tiền đã mua cá to”. Mắt mình nghe nằng nặng. Lội lụt về, mẹ la đi chợ quá lâu, mình đưa trả lại hai ngàn, mẹ nhẹ giọng: “Oai ghê, đi chợ bảy ngàn mà còn thừa, để coi cho cả nhà ăn chi”! Mình “vận nội công” lựa mấy con tép to ướp đồ màu với củ ném nấu canh rau khoai, cho ruốc nêm đậm đậm. Mớ cá còn lại kho khô với nước mắm ớt đường cũng tạm được. Thêm mấy trái khế chua hái trên đường lội lụt ép bỏ nước, rim với xì dầu đường. Ngó thằng em xì xụp, mẹ không có ý kiến là mình biết mình “vượt ải” thành công.

Ngoài trời mưa tỉ tê, trời âm u như con gái giận người yêu lâu ngày. Gió thổi vào nhà nghe se sắt cái lạnh đầu mùa khiến mình trở lại với thực tại. Bữa cơm mùa đông nhà chồng sôi nổi bởi tiếng rôm rả và bao câu chuyện ùa về. Mạ nói: “Cá mại một cân 40 ngàn mà cá dầy 25 ngàn. Ai nói cái loại tôm cá liu riu ni rẻ mô”! Bao nhiêu đôi đũa nhăm nhăm dĩa cá vụn kho với tép. Cơm trắng dẻo thơm bốc khói, cá kho cứng màu vàng sẫm như mật ong lẫn dăm ba con tép khô quéo lại, ớt tươi teo lại nhỏ xiu. Nồi cơm mấy lon gạo hết veo, o Út lại hăm hở đi găm thêm cơm mới giọng hồ hởi: “Đặc sản mùa đông ngon không mấy đứa”? “Cá còn mai nấu nồi cháo trắng nữa o ơi”, tụi nhỏ với theo. “Còn cái chảo ơ bây”, tiếng o vọng từ bếp, cả bàn cười nắc nẻ!

Không ai ngờ o Út kho cả chảo tôm cá liu riu nớ bằng bếp ga. Trời ni mà o đứng bếp can hơn tiếng đồng hồ để có nồi cá ngon. “Cũng gia vị như thường mà càng về sau con cho lửa liu riu cho hắn thấm và rặt lại là cá khô quẹo thôi con”, o bỏ nhỏ với đứa cháu sắp đi lấy chồng. Mình nhìn hai o cháu tỉ tê trong bếp mừng cho con bé biết lo trước khi về nhà người. Ngày nhỏ mình cũng được mẹ truyền cho ít vốn, về lại gặp o Út quá tài năng nên không có cơ hội bị chê, o toàn giành làm vì “để tau nấu cho hợp khẩu vị mạ. Mi rửa chén đi”! Cá o kho theo chân Việt kiều đi tây đi tàu lận bởi hắn ngon kiểu chi á. Tài nấu ăn của o thì “đỉnh của đỉnh” nhưng số o lại lận đận nên cứ chuyên trách làm “ma ma tổng quản” cho cả đại gia đình nhà nội. Nội ăn ít cơm nhưng bỏ bát xuống dặn: “Mai mốt cúng tau cơm với cá ni nghe bây”. Cả người lớn với con nít nhao nhao: “Nội nói chi dệ sợ rứa”! Nội thủng thẳng đi không thèm ngoái lại: “Đời tau cũng nhặt nhạnh ba thứ tôm tép liu riu mà nuôi đàn con! Bay cứ nhớ lời tau dặn rứa…”

Anh Túc