Văn hóa Huế | Homepage

Kim Long – miền xanh dáng xưa

🕔19.May 2018

Một vùng quê xanh ngợp vườn nương. Một làng xưa với những ngôi nhà cổ kính. Một miền đất lung linh có nhiều gái đẹp như lời truyền tụng “Kim Long gái đẹp mỹ miều. Trẫm thương trẫm nhớ trẫm liều trẫm đi.” Câu ca dao có lẽ bắt nguồn từ một giai thoại về vua Thành Thái hơn trăm năm trước rằng: Vào một ngày xuân, vua cải trang thành một người dân thường liều mình lên Kim Long tìm chọn quý phi. Người đời kể lại như bịa rằng, lục kiếm khắp nơi chẳng gặp ai vừa ý, ông đành thuê một chiếc đò ra về. Đò vừa ghé vào, mới bước lên, nhà vua trông thấy cô lái đò đôi má ửng hồng rất có duyên. Lòng người xao xuyến đến nỗi cầm lòng không đậu, kẻ thường dân lộ nguyên hình bản tính của một bậc thiên tử: “Nì, o tê! O có muốn lấy vua không?”.

Cô lái đò tình thiệt, nhìn ông khách lạ đời: “Đừng có bậy bạ mà họ lấy đầu chừ!”. Lại càng thấy đáng yêu hơn, vua dấn tới và đổi giọng: “Tui nói thiệt đó, o có muốn lấy vua thì tui làm mối cho!”… Câu chuyện còn dài nữa nhưng kết cục thì ai cũng rõ, cô gái lái đò Kim Long kia đã vô Nội, làm quý phi. Bảo rằng bịa cũng không ngoa là bởi lẽ, đã có tài liệu nêu rõ ràng không phải cô gái lái đò nào cả mà nàng đích thị là con gái út của Vĩnh Quốc Công Nguyễn Hữu Độ, nhà ở Kim Long tên là Nguyễn Hữu Thị Nga rất mỹ miều. Nhiều lần đến chơi, vua Thành Thái quá ưng ý nên đã đưa vào cung, phong làm huyền phi, sinh hạ được hai người con. Ông quan Nguyễn Hữu Độ hữu duyên còn có hai người con nữa cũng rất xinh đẹp thì một lấy vua Đồng Khánh, một được gả cho vua Hàm Nghi.

1-4[1]

Kim Long – vùng đất ở phía tây thành phố Huế, nằm bên bờ tả ngạn Sông Hương – từ đầu thế thế kỷ 17 đã được Chúa Nguyễn chọn làm kinh đô. Kim Long có chùa Thiên Mụ linh thiên với tháp cao sừng sững trên ngọn đồi Hà Khê được xây từ thời Chúa Nguyễn Hoàng vào Nam mở cõi. Suốt 400 năm qua, ngọn đồi Hà Khê lắng đọng nhiều lớp trầm tích lịch sử với địa thế đẹp “sơn triều thủy tụ” được truyền tụng trong câu ca dao “Gió đưa cành trúc là đà. Tiếng chuông Thiên Mụ canh gà Thọ Xương “.

Nhà vườn Kim Long được xưng tụng là “nơi trú ngụ của những tâm hồn xứ Huế, kín đáo mà thanh tao và hồn hậu” hay là “kiệt tác thơ về kiến trúc đô thị”. Kim Long có hàng trăm ngôi nhà vườn cổ hơn hai thế kỷ và hàng chục phủ đệ của vương hầu ngày xưa còn tồn tại đến nay. Các nhà vườn phủ đệ có kiến trúc nghệ thuật độc đáo như: Phủ Đức Quốc Công, Cẩm Xuyên quận vương, Diên Phúc trưởng công chúa, Khoái Châu quận công… và nhiều nhà vườn của các gia đình danh gia vọng tộc như An Hiên, Thường Lạc Viên, Xuân Viên Tiểu Cung, Tĩnh Dật Cơ, Phú Mộng Viên…

2-4[1]
Ảnh: Zing

Những ngôi nhà vườn ở Kim Long thể hiện sự kết hợp giữa kiến trúc (ngôi nhà) và cảnh quan (khu vườn) một cách dụng ý tạo thành một không gian sống theo tính cách Huế với những yếu tố tuân theo quy luật “phong thủy”, bao gồm: Cổng ngõ, hàng rào, bình phong, hòn non bộ, bể cạn, sân, nhà chính, nhà phụ và vườn. Các ngôi nhà vườn còn lại cho đến hôm nay chỉ cách dòng sông một con đường cái quan, tọa lạc trên đất phù sa của dòng Hương bồi đắp nên cây trái bốn mùa đều tươi xanh.

Cảnh tượng quen thuộc ở Kim Long là những khu vườn xanh rộng với ngôi nhà nhỏ nhắn ẩn mình sau hàng chè tàu và ngõ vào dài hẹp. Trong mỗi khoảng vườn là một thế giới thiên nhiên với nhiều loại thảo mộc. Từ các loài cây ăn trái như chuối, ổi, me, mít, đu đủ, măng cụt, vả, mận, xoài, đào, hồng, sapôchê, thanh trà, cam, chanh, cau trầu… Cho đến các thứ rau cải, sam, càng cua, bồ đề, đinh lăng, mồng tơi, rau má, rau ngót, lá lốt, lá dứa… Nổi bật hơn cả là cây mít, có lẽ không ở đâu trên đất Huế trồng mít nhiều như Kim Long và cây mít nơi đây rất sai quả. Trái mít non thì dùng để nấu canh tôm với ruốc và lá lốt thơm dậy mùi ngon, cũng có khi luộc chín mít non ăn kèm rau húng chấm mắm nêm hoặc là làm món mít trộn xúc bánh tráng nướng giòn. Trái mít chín thì ăn múi còn xơ đem phơi khô để dành đến ngày mưa lạnh kho mặn với cá mại cá cứng ăn rất tuyệt.

Cây măng cụt ở Kim Long vào mùa với những quả tròn trịa tím sẫm. Dù có nguồn gốc từ Nam bộ nhưng khi trồng trên đất Kim Long, trái măng cụt lại mang hương vị ngọt thanh rất đặc biệt cũng như cốt cách riêng của người xứ Huế. Có lẽ vì thế mà vua Minh Mạng đã đặt tên riêng cho trái măng cụt Kim Long là Giáng Châu.

Tuy chỉ là một vùng đất nhỏ nhưng Kim Long có nhiều của ngon vật lạ nổi tiếng, như món mứt gừng đặc sản. Mứt gừng Kim Long không mỏng và nhạt như các loại bán trên thị trường mà có độ dày dai, giòn nồng, ngọt cay hội tụ trong từng miếng mứt. Ngoài ra Kim Long còn có những món ăn tuyệt hảo như bánh ướt, bún thịt nướng, bánh cuốn thịt nướng với những thương hiệu nổi tiếng như Huyền Anh, Huyền An, mà hầu như khách du lịch tới Huế nào cũng nên một lần thưởng thức.

Kim Long cũng có đặc sản là những loại bánh để dành riêng cho ngày Tết, đám giỗ, đám hỏi đám cưới như bánh măng mận, bánh trái cây, bánh da lợn, bánh ít đen, bánh phu thê, bánh đậu xanh và đủ các loại mứt từ cây trái trong vườn.

Kim Long đẹp ngọt ngào như giọng Huế dịu dàng níu kéo lòng ai.

Ngọt sao giọng Huế người ơi!

Nghe say vì nắng bồi hồi hương mưa

Rủn lòng một tiếng “dạ thưa “

Ngày nay, cho dù diện mạo nhà vườn Kim Long đã có những thay đổi trong quá trình đô thị hóa, vẫn còn đó những ngôi nhà vườn danh tiếng hàm chứa biết bao điều kỳ bí cần phải khám phá, để du khách được cảm nhận một cách trọn vẹn thần thái, lối sống của người Huế. Người Huế của em

Quế Hồ – Thảo Nguyễn
(Theo Trí Việt News)

Similar Articles

Bắp miệt Cồn

Bắp miệt Cồn

Cồn Hến, nhìn lên cầu Trường Tiền - Ảnh: wikipedia Mỗi lần qua về Cồn Hến,

Tản mạn hành trình bún Việt

Tản mạn hành trình bún Việt

Trong ẩm thực Việt Nam, bún là loại món ăn được ưa thích, có mặt

Bánh ướt dẻo trắng mượt mà…

Bánh ướt dẻo trắng mượt mà…

Chiều chiều, chay xe lên Kim Long ngắm dòng Hương xinh đẹp, tạt vào quán

Đường đến lăng mộ vua Gia Long hơn 100 năm trước khác gì?

Đường đến lăng mộ vua Gia Long hơn 100 năm trước khác gì?

Theo ghi chép cửa Leopold Cadiere, đường đến lăng mộ Gia Long buộc phải đi

Màu tết ở Đông Ba

Màu tết ở Đông Ba

Tết Nguyên đán đã đến gần. Những ngày này, cùng với tiết trời hửng nắng

Danh mục

Tìm kiếm:



Có thể bạn quan tâmclose