Mưa đầu mùa

1. Mưa đầu mùa. Chợt thèm về ngồi dưới mái nhà tranh xưa quê cũ nhìn và nghe trùng trùng giọt mưa rớt trước hiên sợi ngắn sợi dài thật chậm, thật êm. Có lần ra ngoại ô và gặp một căn nhà lợp tranh rất đẹp nằm cô lẻ ngay giữa làng với những ngôi nhà cao tầng bao quanh. Chủ nhà là một người vui tính nói với tôi: ” Tui đi khắp đó đây, cuối cùng rút ra một kết luận: không có chi sướng bằng ở nhà tranh. Chú ngồi chơi một chút coi lời tui nói có đúng không…”. Giữa cái oi nồng trưa mùa hạ đúng là ngồi dưới mái nhà tranh thiệt dễ chịu. Chủ nhà còn rót mời khách mấy ly nước lá và nói thêm: ” Ở nhà tranh, uống nước lá hái từ rừng về thì còn chi bằng…”.

Những căn nhà tranh đang dần mờ trong ký ức…Tôi đã lớn lên từ nhà tranh và nhớ lắm cái câu của mấy bậc cha chú ở làng: ” Sướng như ăn giỗ- Khổ như đi tranh”. Hồi đó, để có tranh lợp mái, người làng tôi phải ngược sông theo đò ra chợ Mỹ Chánh- Quảng Trị để mua. Nhưng đó là những ai có tiền. Còn những nhà nghèo thì phải đi tranh; phải cơm đùm gạo bới rủ nhau lên rừng bứt tranh về lợp nhà.Cả chục người thuê đò đi ngược sông Ô Lâu nửa ngày đường lên tận núi Thác Ma đầu nguồn dựng trại để bứt tranh. Mười ngày, nửa tháng mới được mấy bó tranh to chất lên đò về làng. Sau đó là công đoạn phơi khô, đan tranh, lợp tranh…Mà cùng với tranh là tre để làm lạt đan tranh và làm rui, làm mèng, làm phên…Cái công để dựng nên một căn nhà tranh cũng lắm gian truân, vất vả…Tôi vẫn còn nhớ câu ru hời của mạ: “Chiều chiều con quạ lợp nhà, con cu chẻ lạt, con gà đưa tranh” là đang nói chuyện người xưa lợp mái tranh của làng quê tôi đó!

Rồi chừng mấy năm mưa gió bão bùng, rồi nắng nôi thiêu đốt; nhà tranh hư hao lại phải bắt đầu cho hành trình dựng một căn nhà tranh mới…Lại nhớ một câu hát về lứa đôi đã cũ mèm mà hình như ai cũng thuộc:” Một mái nhà tranh hai trái tim vàng”…

2. Mưa đầu mùa. Ngồi với bạn trong một quán lá bên sông. Ly cà phê chậm rãi rơi để cùng người trôi về kỷ niệm. Bạn nói lâu rồi mới được sống chậm một ngày như ri, cảm thấy vui, nhẹ nhàng và bình yên. Mấy thằng uống cà phê xong, lại rủ nhau lên chùa Huyền Không vãn cảnh. Chùa dựa vào sườn núi vững chãi.Tre trúc lá khua như gươm trong gió. Hoa súng nở tím mặt hồ, mấy giọt nước xoe tròn trong lá sen. Tiếng chó sủa ran từ căn nhà tranh dựng bên chùa của một vị sư mà nghe cũng chừng yên ả…

Bạn điện về cho mạ ở quê là con lên Huế sớm mai mới về, đi với mấy đứa bạn học yên tâm rồi chi nữa. Rồi bạn kể tra đầu ri rồi nhưng mạ vẫn lo, đêm khuya vẫn đi nhét lại cái mùng; về quê gặp ngay những cơn mưa đầu mùa rơi vào nửa đêm nên nhớ bao nhiêu là kỷ niệm của ấu thơ, khó ngủ quá nhưng giả đò nằm im rứa cho mạ vui.

Buổi trưa mấy thằng rủ nhau đi ăn chay ở một quán của người quen đường Thanh Tịnh, Thôn Vỹ. Đứa mô cũng khen ngon vì lâu rồi mới ăn chay, lại hợp khẩu vị kiểu Huế lại được ngồi trong một căn nhà rường cổ vốn xưa là của một vị quan văn triều Nguyễn. Bạn nói chủ quán đã góp một phần cho văn hóa và lối sống của Huế…

Huế đang mưa đầu mùa. Bè bạn gặp nhau thoáng chốc rồi lại chia tay. Thị thành tấp nập, vội vội vàng vàng, ngồi với nhau dẫu trong chốc lát cũng đã lắm vui rồi. Ngày mai bạn lại đi xa mang theo chút mưa đầu mùa tàn hạ chớm thu xứ Huế.

Phi Tân
(Theo TRT)