Văn hóa Huế

“Cái nghề này là nghề thứ hai của bà sau những năm tháng buôn bán gạo, ban đầu làm bánh để cúng kị thôi, được bà con họ khen nên làm, đến nay đã được 23 năm”, bà Biên tâm sự.

Quan sát bà Biên và chị thợ phụ ngồi chọn lá dong, quậy bột, làm nhân,… chúng tôi mới thấy được bánh gói Hương Cần tuy dân dã nhưng chế biến khá công phu và kỹ lưỡng. Bánh gói có hai loại: bánh chay và bánh mặn.

Bánh được tạo nên bởi các nguyên liệu phổ biến như bột gạo nếp, nấm mèo, cà rốt, thịt nạc, hành lá và lá dong dùng để gói (bánh chay thì không có thịt nạc, thay vào đó là đậu xanh nhuyễn). Bột gạo quậy đều với nước cho đến lúc đặc sền sệt; nấm mèo, cà rốt, thịt nạc, hành lá băm nhỏ trộn với một ít gia vị như tiêu, đường, nước mắm, bột ngọt rồi bỏ vào chảo nóng đảo nhanh. Đây là công đoạn chế biến nhân của bánh gói.

Về phần lá để gói bánh thì người dân nơi đây dùng lá dong mà theo bà Biên bánh gói bằng lá dong mới diễn tả được đặc trưng của bánh gói Hương Cần và khi hấp lên cho màu sắc đẹp mắt.

Lá dong được lựa kỹ rồi mang rửa sạch, phơi cho ráo nước rồi chia nhỏ chỉ để lại một phần cỡ hai bàn tay người lớn (nếu lá to). Lần lượt đặt vào giữa lá một muỗng bột, dàn mỏng rồi bỏ vào giữa bánh một ít nhân bánh đã được làm chín trước đó. Cuối cùng, cuộn hai mép lá với nhau và gập ngược hai đầu lá còn lại.

Sau khi gói xong bánh được hấp cách thủy trong khoảng 15 phút là chín. Bánh được sắp ra mâm hay rổ tre. Nhìn rổ bánh gói đã chín nhưng lá vẫn còn xanh tươi mỡ màng, dù nóng nhưng vừa thổi vừa ăn đó là điều thú vị ở loại bánh này. Bánh gói ăn kèm với nước mắm nước mắm giã thêm ớt tươi đầy hấp dẫn.

Bánh được gói từ lúc 7 giờ tối, đến 9 giờ thì xong. Rạng sáng 2 giờ dậy hấp để 4 giờ sáng chị Hoa (con bà Biên) kịp đem ra chợ bán. Ngày thường nhà bà gói được 500 cái, những lúc cao điểm như rằm, mồng 1 thì gói cả 1.500 cái. Và Tết thì số lượng lên đến chục ngàn. “Trong nhà khi ấy 12 đến 15 người thợ mới gói xong cho kịp mà giao cho khách, chủ yếu xuất đi trong tỉnh. Ngoại tỉnh thì có Hà Nội, Nghệ An, TP Hồ Chí Minh”, bà Biên chia sẻ.

Chỉ 1.000 đồng/cái bánh gói mà được thưởng thức vị ngọt thơm của bánh vừa chín tới, vị béo bùi nhưng không ớn của nhân bánh hòa vào trong mùi vị dễ chịu của lá dong, khi ăn kèm với chút nước mắm sẽ dậy lên mùi thơm khó cưỡng.

Bánh gói xứ Huế – tên gọi dân dã nhưng mang lại vị ngon và sự công phu trong cách chế biến như nét đặc trưng riêng của xứ Thần Kinh. Giàu chất dinh dưỡng từ hạt gạo dẻo, vị béo của thịt, hương thơm nồng của các loại gia vị cũng đủ khiến người ăn nhớ mãi…

Xuân Đạt
(Theo TRT)