Văn hóa Huế

Nghe nhiều người rủ nhau đi Festival, bỗng nhớ Huế cồn cào, những thương hiệu từ di sản văn hóa dân gian và ẩm thực nhắc nhớ nhiều thứ ở Huế. Cứ đến Huế là phải mua cho được chiếc nón bài thơ để che nắng suốt những ngày tham quan cố đô, rồi chụp ảnh đưa lên Facebook để khoe vẻ đẹp của Huế qua chiếc nón lá cho toàn thế giới thấy.

Nhớ sao món mắm Huế đỏ những ớt cay xé lưỡi. Chợ Đông Ba quầy ngang dãy dọc với những món mắm tôm chua, sò huyết, cá… Nay những món mắm này đã vượt qua những cung đường cách trở, vào siêu thị ở các thành phố lớn trong Nam, ngoài Bắc, nhưng mắm bán ở siêu thị sao bằng mắm muối xổi của các mệ Huế ở chợ An Cựu hay Đông Ba.

Cũng mùa này sen nở khắp các hồ ở ngoại ô. Hoa sen bán rợp chợ dù đã qua rằm. Chén chè hạt sen nấu với đường phèn Quảng Ngãi thì không có cao lương nào sánh kịp về độ thơm dịu, thanh mát. Ai đến Huế mà không thưởng thức các món bánh bèo, bánh nậm, bánh khoái thì coi như là… chưa đến Huế. Phải nói thêm rằng bánh Huế đã vượt qua đèo Hải Vân và phát triển vào đến tận các quán sang ở TP.HCM.

Rồi cơm vua và còn rất nhiều đặc sản khác được làm ra từ chính tính cách và văn hóa Huế. Những bài ca Huế nếu phát trên truyền hình hay đài phát thanh chắc không được chuộng, nhưng nếu vang lên trên sông Hương thì mới thật sự là dân ca Huế và du khách đã mê mải hết một buổi tối với những làn điệu ấy. Bao trùm lên tất cả là một thương hiệu cố đô Huế.

Tháng tư năm nay, Festival Huế lại mở ra. Những cung đường qua năm di sản văn hóa thế giới tại Huế đang chờ đợi khách thập phương. Đó cũng là thời điểm du khách được trải nghiệm những đặc sản văn hóa cung đình như “Đêm hoàng cung”, những chương trình “Văn hiến kinh kỳ”, hàng loạt hoạt động văn hóa quốc tế và trong nước hưởng ứng tạo thêm sắc màu phong phú cho Festival.

Và tôi bỗng nhớ những ngày đi thăm chùa Thiên Mụ, từ trung tâm thành phố Huế, bước xuống con thuyền nhỏ đi dọc sông Hương, thấy con sông như lòng mẹ chở che thành phố, ngang qua cồn Hến nhìn những người phụ nữ đãi hến chuẩn bị gánh cơm hến đi bán dạo buổi chiều. Thỉnh thoảng vài tiếng chuông chùa ngân dài, lan trên sóng, như thấm vào tận tâm hồn người Huế.

Có phải vì thế mà Huế dù phát triển du lịch nhưng ít nhiễu nhương, xô bồ. Nhớ con đường hình như là Điện Biên Phủ có đến mấy ngôi chùa, tiếng chuông chùa này quyện vào tiếng chuông chùa kia mỗi sớm mai. Mảnh đất thấm đẫm văn hóa Phật giáo, với rất nhiều di sản vật thể và phi vật thể trong từng ngôi chùa, trung tâm Phật giáo, từng gia đình, từng ngôi nhà vườn.

Trong kỳ Festival Văn hóa Huế 2018 sẽ có Lễ hội Văn hóa Phật giáo với những triển lãm thú vị, và có những lễ hội ẩm thực chay do các nghệ nhân nổi tiếng thực hiện. Những đĩa đồ chay có thể miêu tả cảnh hai bà Trưng cưỡi voi đánh giặc. Đúng là chỉ có sự kiên nhẫn của người Huế mới làm nên những điều kỳ lạ đó.

Tháng Tư lại đến, nhớ làng Kim Long một thuở san sát phủ đệ của ông hoàng, bà chúa, nhớ Huế với hương sen man mát lúc đầu hè. Lại phải về Huế để được Huế ôm vào lòng.

Khải Ly
(Theo Doanh nhân Sài Gòn)