Văn hóa Huế

Hơn 36 năm buôn bán ở đây, bà Phan Thị Hồng Tuyến (63 tuổi, phường Vỹ Dạ, Tp Huế), được xem là một trong những tiểu thương thâm niên nhất, với khoảng trên dưới 40 khách sỉ. Gian hàng của bà cùng chỉ 3 món chính là Hến, nước hến và môn rau. “Hồi xưa mình bán chợ, cũng những khách sỉ như ri, rồi có mấy năm bán ngay tại lò ở nhà, nhưng nhà ở cuối Cồn Hến, đường xa bất tiện, khách không đi nên ra đây cắm dù bán tạm cho đến bây giờ”, bà Tuyến cho biết.

Với hơn 30 khách sỉ, chị Trần Thị Hoa (phường Vỹ Dạ, Tp Huế) họp chợ ở đây cũng được 20 năm. Để có thúng hến đáp chợ, thì từ 1h sáng lò hến nhà chị đã bắt đầu đỏ lửa. Hến tươi sau khi được nấu sôi, đãi vỏ mới được đem ra chợ bán. Nặng nhất vẫn là các thùng nước hến. Thế nên để có đủ hàng cung cấp cho hơn 30 khách sỉ mỗi sáng, lò hến của chị phải cần đến 4 người làm.

“Phải nấu 2 lò. Giã đầu mình đong được 20 thùng nước, giã sau thêm 20 thùng nữa mới đủ cho khách”. Nói chưa xong chị Hoa vội xuống thuyền phụ người làm nhấc mấy thùng nước hến lên bờ. Ngày lụt mưa to, nước chảy, xuồng ghe không đi được thì chị phải chở từng thùng nước hến bằng xe máy. Công việc vất vả, trên lửa dưới nước nhưng bù lại cũng có chút thu nhập nên chị Hoa hầu như không bỏ buổi chợ nào.

Ở Cồn Hến hiện có tất cả 7 lò nấu hến sỉ, cung cấp nguyên liệu cho hàng trăm quán cơm hến khác nhau trên khắp địa bàn tỉnh. Có người ở các huyện khác như Phú Vang, Quảng Điền, Hương Trà,… cũng lên đây để chọn mua nguyên liệu. “Hến mua về phải xào lại cho thấm gia vị, nước hến thì nấu thiệt sôi, thêm các món phụ khác nữa, để có to bún hến hoàn chỉnh bán cho khách phải có ít nhất 7 món khác nhau”, Chị Nguyễn Thị Nở, một chủ quán cơm hến ở xã Thủy Thanh, TX Hương Thủy cho biết.

Chúng tôi đã đọc nhiều, tìm hiểu nhiều về món cơm hến của Huế nhưng có lẽ khu chợ này vẫn còn khá mới mẻ. Điều đó cũng dễ hiểu, bởi gần đến 6h sáng, khi mặt trời vẫn chưa kịp ló dạng thì dù hết hàng hay không, các chị cũng phải dẹp chợ, trả lại mặt bằng. Nhiều người, đặc biệt là khách du lịch đến Huế hầu như vẫn chưa hề biết đến chợ Hến Đập Đá.

Cơm hến xưa nay vẫn được đặc cách như là món ngon dân dã hàng đầu ở Huế. Và nếu có một người trong số các chủ lò kia bỏ chợ một ngày, hẳn sẽ có hàng chục gánh cơm hến khác lao đao vì không có hàng để bán. Nói như vậy để thấy khu chợ này quan trọng đến thế nào; dù rằng… rất tạm bợ, tềnh toàng và chỉ thoáng chút trong vài tiếng đồng hồ.

Lê Hà
(Theo TRT)